Betoniarnia - miejsce wytwarzania betonu i prefabrykatów
Betoniarnie stanowią nieodłączny element branży budowlanej. Są to specjalistyczne zakłady produkcyjne, gdzie wytwarza się niezbędne materiały budowlane: przede wszystkim beton towarowy, ale i często prefabrykaty betonowe. W związku z tym w wytwórniach jest wiele stanowisk w których pracę znajdują przedstawiciele takich zawodów jak operatorzy węzła betoniarskiego, zbrojarze, betoniarze, oraz operatorzy pomp do betonu czy kierowcy betonomieszarek. W tym artykule przedstawimy betoniarnię jako miejsce pracy, przybliżając zarówno jej znaczenie w sektorze budowlanym, jak i codzienne wyzwania, z jakimi stykają się pracownicy tego sektora.
Jak wygląda betoniarnia ?
Betoniarnie to zakłady przemysłowe, w których wytwarza się beton. Składają się z kilku ważnych i współpracujących ze sobą obszarów, takich jak węzły betoniarskie, magazyny na surowce, hale produkcyjne, magazyny na wyroby gotowe, czy laboratoria kontroli jakości.
Węzły betoniarskie to serce betoniarni. Tu beton jest mieszany w mieszalniku i transportowany dalej. Nie odbyłoby się to bez odpowiedniego zapasu składników, które najczęściej magazynowane są w zadaszonych składowiskach na kruszywa, silosach na cement /popiół czy w ocieplanych zimą pomieszczeniach na domieszki. Ponieważ coraz więcej na rynku jest betoniarni z nowoczesnym sprzętem, produkcja betonu z reguły odbywa się w sposób zautomatyzowany – składniki dostarczane są za pomocą taśmociągów do betoniarki i dozowane wagowo. Za pomocą programu zarządza się recepturami i dobiera się takie parametry jak ilości czy czas mieszania betonu.
Innym ważną przestrzenią na betoniarni jest miejsce produkcji wyrobów budowlanych, które z reguły odbywa się w halach zamkniętych. Tu też bardzo często można się spotkać z automatyzacją procesu, choć istnieją zakłady, w których prefabrykaty betonowe wykonywane są w sposób nie w pełni zmechanizowany.
Innym ważnym miejscem w każdej betoniarni jest punkt kontroli betonu i prefabrykatów, czy też laboratorium. Tu wykonywane są badania sprawdzające i monitorujące jakość wytworzonych wyrobów.
Gdzie wykonuje się elementy prefabrykowane?
Elementy prefabrykowane mogą być wykonywane w różnych miejscach, w zależności od zapotrzebowania i specyfiki danego projektu. Najczęstsze lokalizacje, w których wykonywane są elementy prefabrykowane, to:
− betoniarnie: często elementy prefabrykowane są wytwarzane w betoniarniach, które są wyposażone w zaawansowane maszyny i urządzenia umożliwiające produkcję elementów w dużych ilościach oraz o wysokiej jakości.
− zakłady prefabrykacji betonu: w wielu przypadkach elementy prefabrykowane są wykonywane w zakładach prefabrykacji betonu. Takie zakłady są zazwyczaj większe i bardziej zaawansowane technologicznie niż tradycyjne betoniarnie, ponieważ przewidują produkcję dużej ilości różnych elementów prefabrykowanych.
− na terenie budowy: czasami, szczególnie ze względu na logistykę i ograniczenia transportowe, elementy prefabrykowane są wytwarzane na miejscu budowy. W takich sytuacjach albo dowozi się beton z okolicznych betoniarni, albo zakłada się tymczasową betoniarnię na terenie budowy, gdzie beton jest mieszany i formowany w odpowiednie konstrukcje.
− przydomowe garaże: dotyczy to najczęściej drobnowymiarowych prefabrykatów jak np. płytki chodnikowe. Trzeba jednak pamiętać, że jest to czaso- i pracochłonny sposób.
Na czym polega praca w betoniarni?
W zależności od zajmowanego stanowiska praca w betoniarni charakteryzuje się określonymi zadaniami. Zazwyczaj każde z nich wymaga dokładności, umiejętności manualnych oraz zdolności do pracy w zespole. Praca przy prefabrykatach wymaga również znajomości procesów produkcyjnych i nierzadko umiejętności czytania rysunków technicznych.
Operatorzy węzła betoniarskiego odpowiedzialni są za wszystko, co jest związane z produkcją betonu towarowego lub betonu na prefabrykowane elementy betonowe: monitorują cały proces mieszania składników, więc cementu, kruszywa, domieszek i wody zgodnie z określonymi proporcjami, aby uzyskać odpowiednią konsystencję i jakość betonu.
Zbrojarze przygotowujący szkielety do konstrukcji żelbetowych zajmują się wieloma czynnościami związanymi z obróbką stali zbrojeniowej m.in. cięciem, gięciem, spawaniem.
Z kolei podstawowym zadaniem betoniarzy jest produkcja prefabrykatów betonowych / żelbetowych. Pracownicy prefabrykacji są odpowiedzialni za przygotowywanie form, ułożenie zbrojenia, wypełnienie form betonem, a po rozformowaniu wyrobów poddanie ich ewentualnej obróbce i przetransportowanie na plac magazynowy.
Pracodawcy czasem łączą dwie funkcje w jedno stanowisko. Co to betoniarz zbrojarz? Jest to zawód łączący dwie role w zakładzie. Pracownik taki jest odpowiedzialny więc za dostarczanie i rozprowadzenie betonu oraz przygotowywanie i montaż zbrojenia.
Betoniarnie poszukują także takich pracowników jak magazynierzy, kontrolerzy jakości czy operatorzy maszyn np. wibroprasy, które wymagają specjalistycznego przeszkolenia. Dodatkowe uprawnienia wymagane są, gdy pracownik ubiega się o stanowisko kierowcy betonogruszki, ładowarki a także pompy do betonu.
Inne zadania w betoniarni mogą obejmować takie jak utrzymanie maszyn i urządzeń, utrzymanie zapasu materiałów, kontrolę jakości betonu oraz przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jak wygląda praca w betoniarni?
Praca, gdzie produkowany jest beton i/lub prefabrykaty jest pracą typowo męską. Wymaga zarówno siły fizycznej, umiejętności manualnych, jak i technicznych. Osoby zatrudnione w betoniarni muszą obsługiwać różne maszyny i narzędzia, takie jak mieszalniki, formy, młotki wibracyjne i prasy. Urządzenia te z jednej strony ułatwiają produkcję elementów betonowych, a z drugiej wymagają dodatkowych kwalifikacji.
Ponadto betoniarze muszą być gotowi na pracę zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Trzeba być przygotowanym na różne warunki, szczególnie, gdy elementy prefabrykowane są produkowane na zewnątrz.
Oprócz tego muszą też być przygotowani na różnorodne wyzwania i przestrzegać standardów bezpieczeństwa oraz jakości. Praca w betoniarni może być trudna i wymagająca, ale odgrywa niezastąpioną rolę w budownictwie.
Na czym polega praca przy prefabrykatach?
Praca przy prefabrykatach polega na wykonywaniu elementów budowlanych w zakładzie produkcyjnym, które są później przetransportowywane i montowane na placu budowy. Proces ten można podzielić na kilka etapów. Wytworzona wcześniej na węźle betoniarskim mieszanka betonowa przewożona jest do specjalnych, oczyszczonych i przygotowanych form. Te formy mogą być wykonane z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych, w zależności od kształtu i rozmiaru elementu prefabrykowanego. Ważne jest, aby formy były dobrze przygotowane, dopasowane i odpowiednio pokryte środkiem antyadhezyjnym, aby zapewnić łatwe rozformowywanie gotowego elementu. Przed zalaniem form wkłada się zbrojenie i dystanse, a także w razie potrzeby dodatkowe wkładki, śruby, uchwyty transportowe itp. Po uformowaniu prefabrykatu, pracownicy betoniarni muszą go wygładzić, zabezpieczyć i poddać ewentualnym dodatkowym zabiegom zapewniającym szybsze wiązanie mieszanki betonowej jak nagrzewanie. Kiedy elementy prefabrykowane osiągną dojrzałość do rozformowania, pracownicy betoniarni są odpowiedzialni za ich wyciągnięcie i przygotowanie do wywiezienia na magazyn. Niektóre elementy wymagają dodatkowej obróbki, jak np. malowanie, szlifowanie, szpachlowanie.
Podsumowując, betoniarnia to miejsce, w którym wiedza, umiejętności i zaangażowanie pracowników przekładają się na jakość produkcji wyrobów betonowych. Praca w betoniarni jest wymagająca, choć stopień zautomatyzowania wielu zakładów ją ułatwia. W Europie działa ok. 8 tys. zakładów prefabrykacji (dane na 2010 rok), warto więc rozważyć poszerzenie kompetencji w tym zakresie.
Literatura
[1] P. Piestrzyński 20 lat edukacji rynku BTA Budownictwo. Technologie. Architektura,Wydanie 1(65)/2014 str.66, Dostępny w Internecie: 2114.pdf (bta-czasopismo.pl) (dostęp 03 września 2024 r.).
[2] Wszystko kręci się wokół mieszania Wydanie 1(13)/2001, Polski Cement, str.36 Dostępny w Internecie: 1458.pdf (bta-czasopismo.pl) (dostęp 03 września 2024 r.).
[3] K. Chęcińska Potencjał automatyzacji w prefabrykacji betonowej BTA Budownictwo. Technologie. Architektura,Wydanie 3(51)/2010 str.56-57, Dostępny w Internecie: 201.pdf (bta-czasopismo.pl) (dostęp 03 września 2024 r.).
[4]Neville A.M. Właściwości Betonu, Polski Cement Sp. z o.o., Kraków, 2020